Fréttir Greiningar
Spáum óbreyttum stýrivöxtum 5. nóvember nk.
30.10.2014 10:20
Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabankans muni ákveða að halda stýrivöxtum bankans óbreyttum á næsta vaxtaákvörðunarfundi, sem verður 5. nóvember næstkomandi. Rökin fyrir óbreyttum vöxtum verða að okkar mati þau að þrátt fyrir að verðbólgan sé undir verðbólgumarkmiðinu, og að verðbólguhorfur séu nokkuð góðar og hafi batnað undanfarið, eru verðbólguvæntingar enn yfir verðbólgumarkmiðinu og væntanlega mun kröftugur vöxtur innlendrar eftirspurnar á komandi misserum og vaxandi spenna á vinnumarkaði leiða til aukins verðbólguþrýstings.
Spáum við því að peningastefnunefnd bankans muni halda stýrivöxtum bankans óbreyttum fram á seinni hluta næsta árs. Spáum við þá einni 0,25 prósentustiga hækkun. Reiknum við síðan með 0,5 prósentustiga hækkun 2016. Ástæðan fyrir þessum hækkunum mun að okkar mati verða að spenna myndist í hagkerfinu á næstu misserum, en samhliða mun verðbólgan aukast sem og verðbólguþrýstingurinn.
Verðbólguhorfur hafa batnað frá síðustu spá Seðlabankans
Verðbólgan er nú 1,9% og hefur aukist um 0,1 prósentustig frá síðustu vaxtaákvörðun. Hefur verðbólgan verið undir 2,5% verðbólgumarkmiði bankans frá því í febrúar á þessu ári. Spáum við því að verðbólgan muni hjaðna nokkuð til áramóta og mælast 1,4% í desember. Mun hún síðan samkvæmt spá okkar aukast aðeins á næsta ári en ekki meira en svo að hún helst í grennd við verðbólgumarkmiðið út spátímabilið, en það nær til loka árs 2016. Gangi spáin eftir mun þetta verða lengsta tímabil verðbólgu innan þolmaka peningastefnu Seðlabankans (1,0%-4,0%) frá því verðbólgumarkmið Seðlabankans var tekið upp í mars 2001.
Verðbólgan hefur verið minni undanfarið en Seðlabankinn spáði í sinni síðustu verðbólguspá sem birt var í ágúst síðastliðnum. Spáði bankinn þá 2,3% verðbólgu á þriðja fjórðungi þessa árs en raunin varð 2,1%. Teljum við að verðbólgan á fjórða ársfjórðungi verði 1,7% en bankinn spáði 2,6%. Teljum við einnig að verðbólgan verði á fyrri helmingi næsta árs nokkuð undir síðustu verðbólguspá Seðlabankans. Má reikna með því að þetta muni endurspeglast í nýrri verðbólguspá bankans sem birt verður samhliða stýrivaxtaákvörðuninni nú 5. nóvember, þ.e.a.s. að spáin bankans til skemmri tíma verði lækkuð.
Seðlabankinn heldur gengi krónunnar stöðugu
Gengi krónunnar hefur haldist nánast óbreytt gagnvart viðskiptaveginni gengisvísitölu frá síðasta vaxtaákvörðunarfundi. Ljóst er að gjaldeyrisinnstreymi hefur haldið áfram en Seðlabankinn hefur með kaupum á gjaldeyri fyrir krónur komið í veg fyrir að það hafi haft áhrif til styrkingar krónunnar. Hafa hrein gjaldeyriskaup Seðlabankans á innlendum gjaldeyrismarkaði numið 48 milljónum evra (um 7,3 ma.kr.) eða um 42% af veltu á gjaldeyrismarkaði frá síðasta vaxtaákvörðunarfundi, og er það viðlíka hlutdeild og bankinn hefur átt í veltunni frá síðustu áramótum.
Bæði rök fyrir að lækka stýrivexti og halda þeim óbreyttum
Samkvæmt fundargerð studdu allir nefndarmenn tillögu seðlabankastjóra um óbreytta stýrivexti á síðasta fundi peningastefnunefndar. Kom það ekki á óvart, en samstaða hefur verið innan nefndarinnar um óbreytta stýrivexti síðan í febrúar á þessu ári. Þá kaus einn meðlimur nefndarinnar á móti tillögu seðlabankastjóra og vildi að stýrivextir bankans yrðu hækkaðir um 0,25 prósentur.
Öllu mildari tón má greina í fundargerðinni vegna síðustu vaxtaákvörðunar en þeirrar þarsíðustu. Samkvæmt fundargerðinni voru að mati nefndarinnar bæði rök fyrir því að halda vöxtum óbreyttum og lækka þá. Var það nýtt að nefndin teldi rök fyrir lækkun vaxta, en síðast þegar peningastefnunefndin taldi rök fyrir lækkun var í mars á þessu ári eftir nokkuð hraða hjöðnun verðbólgunnar. Bakkaði nefndin með þann tón strax á næsta fundi sínum sem var í maí, og var þá kominn harðari tónn þar sem nefndin taldi bæði rök fyrir að halda vöxtum óbreyttum og hækka þá. Sami tónn var í fundarmönnum í júní, en í ágúst var ekki annað rætt en óbreyttir vextir.
Helstu rök sem nefndin nefndi fyrir lækkun vaxta, samkvæmt fundargerðinni, eru að aðhald peningastefnunnar hefði aukist meira en áður var búist við samfara hraðari hjöðnun verðbólgu. Einnig væru horfur á hagstæðari verðbólguþróun á næstu mánuðum en spáð var í ágúst. Núverandi vextir gætu því verið of háir. Jafnframt benti nefndin á að verðbólguvæntingar hefðu þokast nær markmiði að undanförnu þótt nefndin væri sammála um að það væri áfram áhyggjuefni að þær væru nokkuð yfir verðbólgumarkmiði bankans. Í ljósi þessa teljum við að rök fyrir lækkun vaxta munu vega allþungt í ákvörðun peningastefnunefndarinnar nú 5. nóvember og á næstunni.
Spáum hækkun stýrivaxta á seinni hluta næsta árs
Aukin munur innlendra og erlendra vaxta
Líkt og áður er mikil óvissa er um þróun krónunnar næstu misseri í ljósi greiðslujafnaðarvanda þjóðarbúsins, óvissu um uppgjör búa föllnu fjármálafyrirtækjanna og fyrirhugaðra tilslakana gjaldeyrishafta. Má segja að þetta sé stærsti óvissuþáttur stýrivaxtaspár okkar litið lengra fram í tímann, og í leiðinni spár okkar um verðbólguþróun. Spá okkar um stýrivexti byggir á því að þær tilslakanir sem gerðar verði á gjaldeyrishöftum á spátímabilinu verði framkvæmdar þannig að þær munu ekki raska stöðugleikanum á gjladeyrismarkaðinum og ekki kalla á hækkun stýrivaxta til að tryggja þann stöðugleika.
Munur á innlendum og erlendum vöxtum hefur aukist undanfarið, og er ástæðan fyrst og fremst lægra vaxtastig erlendis vegna lakari efnahagshorfa og hjaðnandi verðbólgu. Verði af því að fjármagnshöftunum verið lyft að einhverju marki á næstunni er óvíst hvort að þörf verði á því að auka vaxtamuninn meira en þegar er orðið til að verja gengi krónunnar fyrir lækkun. Sá mikli vaxtamunur sem kominn er dregur a.m.k. úr þeirri óvissu sem er til hækkunar stýrivaxta við afléttingu fjármagnshafta.
Stýrivaxtaspá okkar má nálgast hér.