Hagvöxtur þessa árs gæti orðið undir spám

19.09.2014 11:34

Breytir ekki spá okkar um næstu stýrivaxtaákvörðun

Heilt á litið ættu þessar tölur ekki að breyta mati Seðlabankans á framleiðsluspennu og verðbólguhorfum að ráði. Tölurnar breyta þannig ekki afstöðu okkar um hvað peningastefnunefndin muni gera á vaxtaákvörðunarfundi sínum 1. október næstkomandi en við spáum því að peningastefnunefndin haldi stýrivöxtum bankans óbreyttum að þessu sinni. Í spá Seðlabankans um 3,4% hagvöxt á árinu felst hins vegar talsvert mikill vöxtur á seinni helmingi ársins. Er spá bankans ekki fjarri þeirri spá sem við birtum í maí og hljóðar upp á 3,2% hagvöxt á árinu. Í ljósi nýrra talna er hugsanlegt að hagvöxturinn verði eitthvað minni en felst í báðum þessum spám. 

Nokkuð hraður vöxtur í þjóðarútgjöldum

Þjóðarútgjöld jukust um 2,8% á fyrri árshelmingi þessa árs sem er nokkuð hraður vöxtur. Kemur það aðallega til af myndarlegum vexti einkaneyslu, sem jókst um 4% á tímabilinu, og síðan einnig hröðum vexti fjárfestinga sem nam um 7,8%. Aukinn kraftur hefur verið að færast í vöxt einkaneyslu á þessu ári en einkaneyslan jókst einungis um 0,8% á síðastliðnu ári. Var vöxtur einkaneyslu sérstaklega hægur á fyrri hluta síðastliðins árs. Ástæðan fyrir auknum vexti er m.a. aukinn vöxtur kaupmáttar launa sem jókst um 2,7% á fyrri helmingi þessa árs samanborið við 1,6% á sama tímabili í fyrra. Hækkun húsnæðisverðs hefur einnig bætt eiginfjárstöðu margra heimila og má vera að það ásamt væntingar um skuldaleiðréttingu verðtryggðra lána heimilanna sé að hafa áhrif, auk þess sem væntingar neytenda til efnahags- og atvinnuástands hafa batnað.  

Fjárfestingastigið í hagkerfinu að hækka

Vöxtinn í fjárfestingum á fyrri helmingi ársins má að miklu leyti rekja til mikils vaxtar í íbúðafjárfestingu sem jókst um 26,3% á tímabilinu. Er ljóst að vaxandi spurn eftir nýjum íbúðum og hækkandi verð íbúðarhúsnæðis er meðal þeirra þátta sem eru að skila þessum vexti. Mun hægari vöxtur var hins vegar í fjárfestingu atvinnuveganna, eða 3,8%, og er það umhugsunarefni í ljósi þess hversu mikil þörf er á að koma þeim fjárfestingum af stað fyrir framtíðarhagvöxt. 

Fjárfestingastigið í hagkerfinu fer nú hækkandi, en fjárfesting sem hlutfall af landsframleiðslu á fyrri helmingi þessa árs nam 16,1% samanborið við 15,0% á sama tímabili í fyrra. Fjárfestingastigið fór lægst eftir hrunið í 13,6% af landsframleiðslu og hefur því hækkað nokkuð síðan.  Það er þó enn talsvert undir þeim 20% af VLF sem oft er miðað við fyrir þróuð ríki.

Verri samsetning hagvaxtarins en í fyrra

Framlag utanríkisviðskipta til hagvaxtar var neikvætt á fyrri helmingi ársins. Kemur það til af miklum vexti í innflutningi sem jókst um 9% á tímabilinu. Þar leiðir 11,9 vöxtur þjónustuinnflutnings vöxtinn, en vöruinnflutningur óx um 7,4% á tímabilinu. Útflutningur jókst um 3,7% á sama tíma, þar af vöruútflutningur um 4,6% og þjónustuútflutningur um 2,8%. 

Back