Íbúðaverð hækkar hratt

28.02.2017 09:10

Íbúðaverð á landinu öllu hækkaði um 1,8% í febrúar sl. frá fyrri mánuði. Er þetta sjöundi mánuðurinn í röð þar sem verðhækkunin er yfir einu prósenti á milli mánaða, en á því stutta tímabili hefur húsnæðisverð hækkað um heil 12,7%. Kemur þetta fram í tölum sem Hagstofan hefur birt. 

Hækkunina í febrúar má bæði rekja til mikillar hækkunar á verði íbúðarhúsnæðis á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni. Þó er íbúðaverð á landsbyggðinni að hækka nokkuð hraðar um þessar mundir. Nam hækkunin þar nú í febrúar 2,4% samanborið við 1,6% hækkun á íbúðum í fjölbýli og 1,4% hækkun á sérbýli á höfuðborgarsvæðinu. Hefur íbúðaverð á landsbyggðinni verið að hækka nokkuð umfram íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu undanfarna mánuði. 

Mesta tólf mánaða hækkun síðan í upphafi árs 2008

Íbúðaverð hefur hækkað um 16% yfir síðustu tólf mánuði, en hraðari hefur hækkunartaktur íbúðaverðs ekki verið síðan í upphafi árs 2008. Hefur verið að bæta nokkuð hratt í hækkunartaktinn síðan í maí í fyrra þegar hann mældist 6,5%.

Þar sem verðbólgan hefur verið lítil og nokkuð stöðug undanfarið hefur hraðari taktur í verðhækkun íbúðarhúsnæðis komið fram í samsvarandi hraðari raunhækkun íbúðaverðs. Yfir síðustu tólf mánuði hefur raunverð íbúðarhúsnæðis hækkað um 13,8% sem er mesta raunverðshækkun íbúðarhúsnæðis sem mælst hefur síðan í apríl 2006. Er raunverð íbúða orðið hátt sögulega séð og nálægt því sem það fór hæðst í síðustu uppsveiflu. 

Helstu ástæður hraðrar hækkunar íbúðaverðs um þessar mundir er mikil hækkun launa heimilanna, fjölgun starfa, vöxtur deilihagkerfisins og lítið framboð nýbygginga. Hafa laun hækkað um tæplega 9% yfir síðustu tólf mánuði, störfum fjölgað um 7,6% og fjöldi ferðamanna hér á landi aukist umtalsvert.  

Mörg einkenni þenslu á íbúðamarkaði

Íbúðamarkaðurinn hefur nú mörg einkenni þenslu. Fyrir utan mikla hækkun á íbúðaverði hefur heildarfjöldi íbúða á söluskrá ekki verið minni svo langt sem gögn Þjóðskrár Íslands ná. Undir lok síðastliðins árs voru 920 íbúðir auglýstar til sölu, en þeim hafði þá fækkað um 35% frá lokum árs 2015. Einnig mældist meðalsölutími íbúða 1,6 mánuðir í lok síðastliðins árs og er það lægsti meðalsölutími sem mælst hefur síðan mælingar á þeim þætti hófust í ágúst 2006.

Líkt og við bentum á í skýrslu okkar um íbúðamarkaðinn sem birt var í nóvember á síðastliðnu ári fer þenslan í íslensku hagkerfi nú vaxandi, og er auknum hluta vinnuaflsþarfar hagvaxtarins mætt með innflutningi vinnuafls. Atvinnuleysi er lítið og atvinnuþátttaka mikil á sama tíma og hagvöxtur er kröftugur. Leita þarf því út fyrir landsteinana í auknum mæli eftir vinnuafli, en aukning erlends vinnuafls ýtir undir spurn eftir íbúðum, kallar á auknar íbúðabyggingar og hækkar húsnæðisverð.

Eftir að verðþróun íbúðarhúsnæðis hafði fylgt launaþróun nokkuð vel í núverandi uppsveiflu á íbúðamarkaði hefur verið að skilja nokkuð þarna á milli síðustu mánuði, enda hefur hægt á kaupmáttaraukningu á sama tíma og bætt hefur í hækkunartakt íbúðaverðs. Gefur það ástæða til að hafa vakandi auga fyrir því hvort verðbóla kunni að vera að myndast á íbúðamarkaði um þessar mundir.  

Back